Critical thinking? Cách rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện

Critical thinking là gì?

Critical thinking là tư duy phản biện (tư duy phân tích) là một quá trình tư duy biện chứng bao gồm: tư duy, phân tích, đánh giá, tranh luận thông tin từ nhiều góc độ khác nhau để làm rõ và khẳng định lại. tính chính xác của vấn đề. Đặc điểm của tư duy phê phán là cần sự rõ ràng, logic, đủ bằng chứng, khách quan và tỉ mỉ.

Ý kiến phản biện thường đến từ thiểu số vì nếu đến từ đa số thì đó là ý kiến chính thức. Những người có tư duy phê phán thường đưa ra những ý kiến trái ngược với suy nghĩ chung của nhóm đó.

Một ví dụ về tư duy phản biện
Bạn A nói: “2 x 5 = 6”. Bạn B trả lời: “Sai rồi, 2×2=4”. Đây không phải là tư duy phản biện.

Bạn A nói “C là học sinh giỏi”. Học sinh B dựa vào quan sát điểm số và phát biểu trong giờ học khẳng định “C là học sinh kém vì…”, đồng thời đưa ra những lập luận, dẫn chứng chứng minh quan điểm của mình là đúng. Tình huống này là một ví dụ về tư duy phản biện.

Tầm quan trọng của “kỹ năng tư duy phản biện”
Vai trò của tư duy phê phán được tìm thấy trong mọi lĩnh vực chuyên môn và mọi ngành khoa học. Trong chủ nghĩa hoài nghi khoa học, tư duy phê phán liên quan đến việc thu thập và giải thích thông tin và sử dụng nó để đi đến một kết luận có thể biện minh rõ ràng.

Tư duy phản biện cho phép bạn phân tích, đánh giá, giải thích và cải thiện tư duy của mình. Điều này sẽ làm giảm nguy cơ hành động hoặc suy nghĩ với những niềm tin sai lầm.

Làm thế nào để rèn luyện Kỹ năng tư duy ở mỗi người?
Bạn muốn biết cách rèn luyện tư duy phản biện? Dưới đây là sổ tay tư duy phê phán với một số phương pháp bạn có thể thực hành.

Tích cực trau dồi kiến thức của riêng bạn
Những người có tư duy phản biện tốt thường có khả năng ăn nói lưu loát để dễ dàng tranh luận với người khác về những quan điểm nhất định. Và để rèn luyện tư duy phản biện, bạn cần không ngừng nâng cao kiến thức, bổ sung thông tin trong nhiều lĩnh vực liên quan đến xã hội, nghề nghiệp, thậm chí cả những công việc ngoài phạm vi hoạt động của mình. Càng có nhiều hiểu biết thì thông tin của bạn càng chính xác để thuyết phục người khác.

Có cái nhìn khách quan
Tiếp theo, bạn cần có cái nhìn khách quan về một vấn đề nào đó khi tranh luận. Đừng suy nghĩ hay giải quyết vấn đề ở mức độ cảm xúc quá mức hoặc để cái tôi của bạn lấn át. Hãy loại bỏ quan điểm chủ quan và thay thế bằng quan điểm khách quan để có thể tranh luận vấn đề một cách chính xác.

Tập thói quen đặt câu hỏi
Học cách tự đặt câu hỏi là cách tốt để rèn luyện tư duy phản biện, giúp bạn chủ động khám phá và nhìn nhận vấn đề từ những góc độ khác. Điều này cũng có một phương pháp để giải quyết vấn đề cẩn thận hơn và ít lỗi hơn.

Sử dụng bản đồ ý kiến
Khi đánh giá một vấn đề, đầu tiên bạn cần biết chính xác vấn đề đó là gì, ai có liên quan, thuộc lĩnh vực gì… Sau đó, dựa trên cơ sở khoa học và logic, hãy lập danh sách các câu hỏi để trả lời. Làm rõ vấn đề như tại sao A mà không phải B, nếu B thì kết quả của C sẽ ra sao, D và E nào đúng… Từ đó rút ra kết luận cho vấn đề đặt ra.

Một số câu hỏi phát triển tư duy phản biện

• Bằng chứng nào cho thấy bạn có thể ủng hộ/phản đối…?
• Lợi ích và tác hại của… là gì?
• Làm thế nào bạn có thể đánh giá tính chính xác của…?
• Sự khác biệt giữa… và … là gì?
• Bạn có thể thêm những ý tưởng gì… và điều đó sẽ thay đổi chúng như thế nào?
• Bạn nghĩ gì về…? Giải thích lập luận của bạn.
• Bạn có thể đề xuất giải pháp nào cho vấn đề này…?
• Điều gì có thể xảy ra nếu bạn kết hợp… và…?
• Tại sao bạn lại ưu tiên cho…?
• Bạn có thể phân loại như thế nào…?
• Bạn có thể sử dụng tiêu chí nào để đánh giá…?
• Bạn cần thông tin gì để đưa ra quyết định về…?
• Điểm nổi bật hoặc ý chính của… là gì?

Qua những ví dụ về tư duy phản biện ở trên, hy vọng các bạn đã có cái nhìn toàn diện nhất về tư duy phản biện và từ đó có những phương pháp hoàn thiện và phát triển bản thân. Và đây chính là một trong những kỹ năng sống quan trọng nhất để bạn thăng tiến trong tương lai. Hãy rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện của bạn ngay bây giờ